Người chiếm hữu tài sản ngay tình thì được xác lập quyền sở hữu đối với tài sản đó?

Câu hỏi được gửi từ khách hàng: Người chiếm hữu tài sản ngay tình thì được xác lập quyền sở hữu đối với tài sản đó?

Luật sư Tư vấn Luật Dân sự – Gọi 1900.0191

Dựa trên những thông tin được cung cấp và căn cứ vào các quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành, các cam kết, thỏa thuận quốc tế được ký kết nhân danh Nhà nước, Chính phủ Việt Nam. Chúng tôi đưa ra trả lời như sau:

1./ Thời điểm pháp lý

Ngày 09 tháng 07 năm 2018

2./ Cơ sở Pháp Luật liên quan tới vấn đề xác lập quyền sở hữu đối với tài sản

Bộ luật Dân sự 2015

3./ Luật sư tư vấn

Xác lập quyền sở hữu trong trường hợp người chiếm hữu ngay tình theo pháp luật Việt Nam được quy định như sau:

Trước hết, căn cứ Điều 180 Bộ luật Dân sự 2015 :“Chiếm hữu ngay tình là việc chiếm hữu mà người chiếm hữu có căn cứ để tin rằng mình có quyền đối với tài sản đang chiếm hữu.”

Căn cứ  Điều 179 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về khái niệm chiếm hữu như sau:

“Điều 179. Khái niệm chiếm hữu

1. Chiếm hữu là việc chủ thể nắm giữ, chi phối tài sản một cách trực tiếp hoặc gián tiếp như chủ thể có quyền đối với tài sản.

2. Chiếm hữu bao gồm chiếm hữu của chủ sở hữu và chiếm hữu của người không phải là chủ sở hữu.

Việc chiếm hữu của người không phải là chủ sở hữu không thể là căn cứ xác lập quyền sở hữu, trừ trường hợp quy định tại các điều 228, 229, 230, 231, 232, 233 và 236 của Bộ luật này..”

Theo đó, việc chiếm hữu ngay tình của người không phải là chủ sở hữu không thể là căn cứ xác lập quyền sở hữu đối với tài sản trừ các trường hợp việc chiếm hữu ngay tình đối với tài sản vô chủ, tài sản bị chìm đắm, đánh rơi,… Ví dụ như căn cứ tại các điều theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015 như:

“Điều 228. Xác lập quyền sở hữu đối với tài sản vô chủ, tài sản không xác định được chủ sở hữu

1. Tài sản vô chủ là tài sản mà chủ sở hữu đã từ bỏ quyền sở hữu đối với tài sản đó.

Người đã phát hiện, người đang quản lý tài sản vô chủ là động sản thì có quyền sở hữu tài sản đó, trừ trường hợp luật có quy định khác; nếu tài sản là bất động sản thì thuộc về Nhà nước.

2. Người phát hiện tài sản không xác định được ai là chủ sở hữu phải thông báo hoặc giao nộp cho Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc công an cấp xã nơi gần nhất để thông báo công khai cho chủ sở hữu biết mà nhận lại.

Việc giao nộp phải được lập biên bản, trong đó ghi rõ họ, tên, địa chỉ của người giao nộp, người nhận, tình trạng, số lượng, khối lượng tài sản giao nộp.

Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc công an cấp xã đã nhận tài sản phải thông báo cho người phát hiện về kết quả xác định chủ sở hữu.

Sau 01 năm, kể từ ngày thông báo công khai mà không xác định được ai là chủ sở hữu tài sản là động sản thì quyền sở hữu đối với động sản đó thuộc về người phát hiện tài sản.

Sau 05 năm, kể từ ngày thông báo công khai mà không xác định được ai là chủ sở hữu tài sản là bất động sản thì bất động sản đó thuộc về Nhà nước; người phát hiện được hưởng một khoản tiền thưởng theo quy định của pháp luật.”

Điều 229 Bộ luật Dân sự 2015 Xác lập quyền sở hữu đối với tài sản bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm được tìm thấy:

“… 2. Tài sản bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm được tìm thấy mà không có hoặc không xác định được ai là chủ sở hữu thì sau khi trừ chi phí tìm kiếm, bảo quản, quyền sở hữu đối với tài sản này được xác định như sau:

a) Tài sản được tìm thấy là tài sản thuộc di tích lịch sử – văn hóa theo quy định của Luật di sản văn hóa thì thuộc về Nhà nước; người tìm thấy tài sản đó được hưởng một khoản tiền thưởng theo quy định của pháp luật;

b) Tài sản được tìm thấy không phải là tài sản thuộc di tích lịch sử – văn hóa theo quy định của Luật di sản văn hóa mà có giá trị nhỏ hơn hoặc bằng mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định thì thuộc sở hữu của người tìm thấy; nếu tài sản tìm thấy có giá trị lớn hơn mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định thì người tìm thấy được hưởng giá trị bằng mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định và 50% giá trị của phần vượt quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định, phần giá trị còn lại thuộc về Nhà nước.”

Theo đó, người chiếm hữu tài sản ngay tình không phải mặc nhiên được xác lập quyền sở hữu đối với tài sản đó, mà phải tìm kiếm chủ sở hữu theo quy định, nếu chủ sở hữu không đến nhận thì sau một thời gian nhất định mới được xác lập quyền sở hữu với tài sản đó (nếu tài sản đó không phải là tài sản thuộc di tích lịch sử- văn hóa). Trường hợp tài sản đó là tài sản thuộc di tích lịch sử- văn hóa thì người chiếm hữu ngay tình sẽ được hưởng một khoản tiền thưởng.

Như vậy,  chiếm hữu tài sản ngay tình không thể là căn cứ để xác lập quyền sở hữu nếu người chiếm hữu không phải chủ sở hữu. Người chiếm hữu tài sản không phải chủ sở hữu tài sản nhưng chiếm hữu ngay tình được xác lập quyền sở hữu đối với tài sản với những trường hợp cụ thể theo quy định pháp luật nêu trên.

Với những tư vấn về câu hỏi Người chiếm hữu tài sản ngay tình thì được xác lập quyền sở hữu đối với tài sản đó?, Công ty Luật LVN mong rằng đã có thể giải đáp được nhu cầu của quý khách, nếu quý khách vẫn còn chưa rõ hoặc có thông tin mới với trường hợp trên, quý khách có thể liên hệ Bộ phận Tư vấn pháp luật Miễn phí số: 1900.0191 để được Luật sư hỗ trợ ngay lập tức.

Tham khảo thêm bài viết: