Hối phiếu là gì

Hối phiếu là gì

Hối phiếu là một loại chứng từ có giá do người ký phát lập, cam kết thanh toán không điều kiện một số tiền xác định khi có yêu cầu hoặc vào một thời điểm nhất định trong tương lai cho người thụ hưởng. Hối phiếu là một phương tiện thanh toán quốc tế cho nên chịu sự điều chỉnh của luật pháp quốc tế, trước hết là Công ước quốc tế Giownevow về hối phiếu năm 1930.

Các bên tham gia hối phiếu

Hối phiếu có các bên tham gia như sau:

• Người ký phát (drawer): Người lập và ký phát hành hối phiếu, tức chủ nợ.
• Người bị ký phát (drawee): Người có trách nhiệm thanh toán số tiền ghi trên hối phiếu, tức con nợ.
• Người chấp nhận (acceptor): Người bị ký phát sau khi ký chấp nhận hối phiếu.
• Người thụ hưởng (beneficiary): Người sở hữu hợp pháp hối phiếu, do đó có quyền được nhận thanh toán số tiền ghi trên hối phiếu. Tùy từng trường hợp, người thụ hưởng có thể là người mà bên ký phát chỉ định, người nhận chuyển nhượng hối phiếu hay người cầm giữ hối phiếu.
• Người chuyển nhượng (endorser hay assignor): Người chuyển quyền hưởng lợi hối phiếu của mình cho người khác bằng cách trao tay hay làm thủ tục ký hậu.
• Người bảo lãnh (avaliseur): Khi hối phiếu đến hạn nhưng không được người chấp nhận thanh toán thì trách nhiệm thanh toán cho người thụ hưởng sẽ được chuyển sang người bảo lãnh.

Đặc điểm của hối phiếu

Hối phiếu có các đặc điểm như sau:

• Tính trừu tượng: Người ký phát không cần thiết phải nêu lý do lập hối phiếu. Khoản nợ trên hối phiếu hoàn toàn độc lập với hợp đồng mua bán cơ sở.
• Tính trả tiền vô điều kiện: Người bị ký phát hoặc người chấp nhận không được viện bất kỳ lý do gì để trì hoãn hoặc từ chối thanh toán nếu tờ hối phiếu đó được phát hành theo đúng các quy định của luật hối phiếu và không có bất kỳ lý do gì về đình chỉ thanh toán nó.
• Tính chất lưu thông: Hối phiếu có thể được chuyển nhượng từ người này sang người khác bằng cách trao tay hay làm thủ tục ký hậu.

Các loại hối phiếu

Hối phiếu có các loại như sau:

• Theo thời hạn trả tiền: Có hai loại là hối phiếu trả tiền ngay (sight bill) và hối phiếu có kỳ hạn (term bill). Với loại hối phiếu trả tiền ngay, người trả tiền khi nhìn thấy nó bắt buộc phải trả ngay số tiền trên hối phiếu cho người thụ hưởng. Với loại hối phiếu có kỳ hạn, khi hối phiếu này được xuất trình, thì người trả tiền phải ký chấp nhận trả tiền trên hối phiếu đó. Việc trả tiền được thực hiện vào một ngày được xác định trong tương lai.
• Theo tính chất chuyển nhượng: Có hai loại là hối phiếu chính danh (order bill) và hối phiếu mang tên (bearer bill). Với loại hối phiếu chính danh, séc ghi rõ tên người được hưởng lợi của tờ séc. Loại séc này chỉ có thể chuyển nhượng bằng hiệp ước ký kết sau. Với loại hối phiếu mang tên, séc không ghi rõ tên người được hưởng lợi của tờ séc. Loại séc này có thể chuyển nhượng bằng cách trao tay.
• Theo chứng từ hàng hoá đi kèm: Có hai loại là hối phiếu trơn (clean bill) và hối phiếu kèm chứng từ (documentary bill). Với loại hối phiếu trơn, séc được phát hành để đòi tiền người phải trả tiền không có chứng từ hàng hoá đi kèm. Nó thường hay được sử dụng để thanh toán các khoản tiền phạt, tiền bồi thường, các khoản phí như phí bảo hiểm, phí vận tải… Với loại hối phiếu kèm chứng từ, séc được gửi đi kèm với các chứng từ hàng hoá liên quan đến giao dịch mua bán hàng hoá hay dịch vụ

So sánh hối phiếu và séc

Séc và hối phiếu là hai loại chứng từ có giá, được sử dụng trong thanh toán thương mại. Tuy nhiên, chúng cũng có nhiều điểm khác biệt như sau:

• Séc là một văn bản do người có tài khoản ngân hàng lập và ký phát, yêu cầu ngân hàng trả một số tiền nhất định cho người thụ hưởng khi séc được xuất trình. Hối phiếu là một văn bản do người ký phát lập và ký phát, yêu cầu người bị ký phát trả một số tiền nhất định cho người thụ hưởng khi có yêu cầu hoặc vào một thời điểm nhất định trong tương lai.
• Séc chỉ có thể được ký phát cho một chủ ngân hàng, tức là người có tài khoản tại ngân hàng phát hành séc. Hối phiếu có thể được ký phát cho bất kỳ bên hoặc cá nhân nào.
• Séc không yêu cầu chấp thuận của người bị ký phát, tức là ngân hàng. Ngân hàng có trách nhiệm thanh toán séc khi nó được xuất trình, miễn là séc hợp lệ và có đủ số dư trong tài khoản của người ký phát. Hối phiếu có kỳ hạn yêu cầu chấp thuận của người bị ký phát, tức là người có nghĩa vụ thanh toán số tiền ghi trên hối phiếu. Người bị ký phát sau khi ký chấp nhận sẽ trở thành người chấp nhận hối phiếu.
• Séc thường được thanh toán ngay khi được xuất trình, trừ khi có ghi rõ thời hạn thanh toán. Hối phiếu có thể được thanh toán ngay khi được xuất trình (hối phiếu trả tiền ngay) hoặc vào một thời điểm xác định trong tương lai (hối phiếu có kỳ hạn).
• Séc không được bảo lãnh bởi ngân hàng, tức là nếu người ký phát không có đủ số dư trong tài khoản hoặc séc bị từ chối vì lý do khác, người thụ hưởng sẽ không được nhận tiền. Hối phiếu có thể được bảo lãnh bởi một bên thứ ba, thường là một ngân hàng, tức là nếu người chấp nhận không thanh toán hối phiếu khi đến hạn, người bảo lãnh sẽ chịu trách nhiệm thanh toán cho người thụ hưởng.

Ví dụ về hối phiếu

Người ký phát là Nguyễn Văn A, người lập và ký phát hối phiếu để đòi tiền từ người bị ký phát.

Người bị ký phát là Lê Thị B, người có nghĩa vụ thanh toán số tiền ghi trên hối phiếu cho người thụ hưởng.

Người thụ hưởng là Trần Văn C, người có quyền được nhận thanh toán số tiền ghi trên hối phiếu. Người thụ hưởng có thể là người mà bên ký phát chỉ định, người nhận chuyển nhượng hối phiếu hay người cầm giữ hối phiếu.

Số tiền ghi trên hối phiếu là 10.000.000 đồng.

Thời hạn thanh toán là 30 ngày kể từ ngày phát hành hối phiếu, tức là 30/07/2021.

Địa điểm thanh toán là Ngân hàng TMCP Á Châu – Chi nhánh Hà Nội.

Ngày tháng và nơi ký phát hối phiếu là 30/06/2021 tại Hà Nội.