Pháp luật có cho phép đổi họ và xóa tên ngườicha trong giáy khai sinh của con?

Tôi có 1 con gái sinh năm 2002 tên khai sinh mang cả họ cha và họ mẹ. Chúng toi đã ly hôn từ năm 2004 do chồng cũ tôi bị nghiện và anh ấy đã bị đi tù 7 năm.Lý lịch của bố cháu như vậy tôi rất lo lắng và muốn đổi họ của cháu thành mang họ mẹ,và xóa hẳn tên người cha trong giấy khai sinh của cháu để sau này cháu không bị ảnh hưởng về lý lịch. Vậy xin hỏi tôi có thể làm như vậy được không?

Gửi bởi: nguyễn thi minh tâm

Trả lời có tính chất tham khảo

Khoản 1, Điều 36, Nghị định 158/2005/NĐ-CP ngày 27/12/2005 của Chính phủ về đăng ký và quản lý hộ tịch quy định: “Thay đổi họ, tên, chữ đệm đã được đăng ký đúng trong Sổ đăng ký khai sinh và bản chính giấy khai sinh nhưng cá nhân có yêu cầu thay đổi khi có lý do chính đáng theo quy định của Bộ luật Dân sự”.

Theo đó, với quy đinh tại Điều 27 Bộ luật Dân sự thì cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ tên trong trường hợp sau: Việc sử dụng họ tên đang dùng gây nhầm lẫn, ảnh hưởng đến tình cảm gia đình, đến danh dự, quyền và lợi ích hợp pháp của người đó; Thay đổi họ cho con từ họ của cha sang họ của mẹ hoặc ngược lại.

Căn cứ vào các quy định trên thì việc thay đổi họ cho con phải có lý do chính đáng, phải xuất phát từ quyền và lợi ích hợp pháp của con bạn và việc thay đổi họ không được gây ảnh hưởng đến tình cảm gia đình, đến danh dự, nhân phẩm, tinh thần của người khác.

Nếu việc yêu cầu thay đổi từ họ cho con bạn với mục đích là cản trở quyền và nghĩa vụ người cha trong việc cấp dưỡng, thăm nom, chăm sóc, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của con bạn, chia rẽ tình cảm của con với cha như bạn trình bày, thì việc yêu cầu đó được coi là không có lý do chính đáng và không được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền chấp thuận.

Mặt khác, mặc dù hai bạn đã ly hôn từ năm 2004, bạn là người mẹ trực tiếp nuôi con nhưng người cha vẫn có nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con, có quyền thăm nom, chăm sóc, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của con.

Như vậy, mặc dù quan hệ hôn nhân giữa hai bạn đã chấm dứt, chồng bạn là người không trực tiếp nuôi con sau ly hôn, nhưng quyền và nghĩa vụ của chồng bạn đối với con của bạn không thay đổi và được pháp luật thừa nhận.

Hiện nay, con của hai bạn chưa thành niên, do vậy cả cha và mẹ sẽ là người đại diện theo pháp luật của con, có quyền và nghĩa vụ ngang nhau đối với các con của mình (theo quy định tại Bộ Luật Dân sự; Luật Hôn nhân và Gia đình) .

Đồng thời, theo quy định tại khoản 1, Điều 38 Nghị định 158/2005/NĐ-CP thì việc thay đổi, cải chính hộ tịch, xác định lại dân tộc, xác định lại giới tính, bổ sung hộ tịch cho người chưa thành niên hoặc người mất năng lực hành vi dân sự được thực hiện theo yêu cầu của cha, mẹ hoặc người giám hộ.

Vì vậy, trường hợp yêu cầu thay đổi họ cho con của bạn từ họ cha sang họ mẹ phải xuất phát từ quyền lợi hợp pháp của con và phải được sự thỏa thuận, đồng ý của cả cha và mẹ. Do đó, việc bạn thay đổi họ cho cháu như lý do mà bạn đã trình bày sẽ không có cơ sở pháp lý để cơ quan có thẩm quyền giải quyết.

Các văn bản liên quan:

Bộ luật 33/2005/QH11 Dân sự

Thông tư 01/2008/TT-BTP Hướng dẫn thực hiện một số quy định của Nghị định số 158/2005/NĐ-CP ngày 27/12/2005 của Chính phủ về đăng ký và quản lý hộ tịch

Nghị định 158/2005/NĐ-CP Về đăng ký và quản lý hộ tịch

Trả lời bởi: Chuyên viên pháp lý – Vụ Hành chính tư pháp