Tòa án chỉ giải quyết cây cối trên đất và cho rằng đất chưa có giấy tờ nên không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án là không đúng

Vụ án tranh chấp quyền sử dụng đất và cây trồng trên đất, nhưng Tòa án chỉ giải quyết cây cối trên đất và cho rằng đất chưa có giấy tờ nên không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án là không đúng

Vụ tranh chấp quyền sử dụng đất giữa nguyên đơn là bà Nguyễn Thị K với bị đơn là bà Phùng Thị Đ, cụ thể như sau: Bà K khởi kiện yêu cầu bà Đ phải trả bà K 3.087,7m² đất rừng trên có 22 cây xoài do bà K trồng (số cây còn lại trên đất do bà Đ trồng). Số cây xoài trên diện tích đất này do bà Đ đang quản lý. Bà Đ thì không đồng ý yêu cầu của bà K.

Tại bản án dân sự sơ thẩm số 17/2008/DSST ngày 12/5/2008, TAND huyện C, tỉnh K đã quyết định: chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà K; buộc bà Đ phải trả bà K cây trái nằm trên 3.087,7m² đất (có sơ đồ kèm theo). Giao cho bà K tạm quản lý diện tích đất nêu trên cho đến khi cơ quan có thẩm quyền xem xét cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai. Bà K thanh toán cho bà Đ giá trị số cây đào, bạch đàn, keo lá chàm 2.760.000 đồng.

Bà Đ kháng cáo. Tại bản án dân sự phúc thẩm số 12/2009/DSPT ngày 25/2/2009, TAND tỉnh K sửa bản án sơ thẩm: hủy một phần bản án dân sự sơ thẩm và đình chỉ giải quyết đối với việc tranh chấp 3.087,7m² đất; bác yêu cầu của bà K về việc tranh chấp 22 cây xoài.

Tòa án cấp phúc thẩm cho rằng Tòa án chỉ có thẩm quyền giải quyết phần cây trồng trên đất, còn đất chưa có giấy tờ theo quy định tại khoản 1, 2 và 5 Luật đất đai 2003 thì không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án để đình chỉ giải quyết đối với tranh chấp đất.

Tại Quyết định số 124/QĐKN-V5 ngày 17/8/2010, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao kháng nghị bản án phúc thẩm nêu trên. Tại Quyết định giám đốc thẩm số 691/2010/DS-GĐT ngày 20/10/2010, Tòa Dân sự TAND tối cao đã nhận định:

Diện tích đất các bên tranh chấp tuy không có giấy tờ được quy định tại khoản 1, 2, 5 Điều 50 Luật đất đai, nhưng có tranh chấp 22 cây xoài trên đất; theo quy định tại khoản 1 Điều 136 Luật đất đai thì tranh chấp tài sản gắn liền với đất thuộc thẩm quyền giải quyết của TAND. TAND huyện C thụ lý giải quyết yêu cầu khởi kiện là đúng thẩm quyền. Tòa án cấp phúc thẩm cho rằng các bên đương sự không có giấy tờ về sử dụng đất được quy định tại khoản 1, 2, 5 Luật đất đai năm 2003 để hủy bản án sơ thẩm và đình chỉ giải quyết vụ án đối với tranh chấp quyền sử dụng 3.087,7m² đất với lý do không thuộc thẩm quyền của Tòa án là không đúng. Mặt khác, Tòa án cấp phúc thẩm đình chỉ giải quyết tranh chấp đất nhưng lại giải quyết tranh chấp 22 cây xoài có trên đất (thuộc tài sản gắn liền với đất) cũng là không đúng.