“VIỆT NAM SẼ TUÂN THỦ CÔNG ƯỚC LAHAY VỀ MỌI MẶT”

 “Tới đây, Việt Nam không chỉ tham gia Công ước Lahay về bảo vệ trẻ em và hợp tác trong lĩnh vực nuôi con nuôi quốc tế về mặt thủ tục mà cơ chế cũng phải theo đúng nguyên tắc của Công ước Lahay. Cơ quan Trung ương cũng như đội ngũ thực thi phải làm theo đúng quyền được quy định và cơ chế giám sát cũng phải tuân thủ theo nguyên tắc của Công ước” – Thứ trưởng Bộ Tư pháp Hoàng Thế Liên trao đổi với báo chí bên hàng lang phiên họp Ủy ban thường vụ Quốc hội chiều 25/7.

PV: Thưa Thứ trưởng, để đảm bảo cơ chế thực thi cho Cơ quan Trung ương của Việt Nam làm đầu mối thực hiện Công ước Lahay trong lĩnh vực nuôi con nuôi quốc tế (Bộ Tư pháp),cần phải có những biện pháp, điều kiện gì?

*. Phải sửa một số luật hiện hành. Chẳng hạn, trong Luật hôn nhân gia đình cũng như trong luật Tổ chức HĐND, UBND quy định thẩm quyền quyết định cho con nuôi là của UBND cấp tỉnh, với cơ quan giúp việc là Sở Tư pháp. Tới đây, các luật liên quan nên sửa theo hướng địa phương là cơ sở nắm thông tin, báo cáo lên Trung ương biết có trường hợp trẻ em bị bỏ rơi như thế, Cơ quan Trung ương làm đầu mối thực hiện Công ước Lahay sẽ cân nhắc với nhu cầu của các gia đình người nước ngoài muốn nhận trẻ em Việt Nam làm con nuôi rồi đưa ra quyết định cuối cùng. Địa phương sẽ làm thủ tục giao nhận thôi. Ngoài ra, để khắc phục tình trạng các tổ chức nước ngoài có mức hỗ trợ nhân đạo cao sẽ được nhận nhiều con nuôi từ các Trung tâm nuôi dưỡng, chúng tôi cũng sẽ ban hành quy định về các mức hỗ trợ cụ thể, công khai, hạn chế tiêu cực.

PV: Với những quy định còn chưa tương thích giữa pháp luật Việt Nam hiện hành và các quy định của Công ước Lahay, Chính phủ định khắc phục theo hướng nào, thưa Thứ trưởng?

*. Nếu gia nhập Công ước Lahay, tất cả những quy định pháp luật chưa tương thích sẽ được khắc phục dần, nhưng về nguyên tắc thì điều này không ảnh hưởng lớn vì Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật đã quy định rõ, trong trường hợp Việt Nam gia nhập Công ước quốc tế mà các quy định pháp luật có liên quan có độ “vênh” với Công ước mà ta chưa kịp sửa luật cho phù hợp thì ta tuân thủ các quy định của Công ước.

PV: Theo nhận định của Thứ trưởng thì những vướng mắc mà các địa phương gặp phải hiện nay trong vấn đề cho con nuôi quốc tế là gì?

*. Đó là quá trình thực thi có những điểm còn làm chưa tốt. Theo luật, trẻ em đã đưa vào Trung tâm nuôi dưỡng thì phải là nhưng đối tượng bị bỏ rơi, mồ côi cha mẹ, không nơi nương tựa, nhưng  ở nhiều địa phương hiện nay, có tình trạng có gia đình có hoàn cảnh khó khăn, còn cha mẹ nhưng vẫn muốn gửi con vào Trung tâm nuôi dưỡng, từ đó dẫn đến chuyện làm sai thủ tục, trẻ còn cha mẹ nhưng vẫn ghi là trẻ bị bỏ rơi. Bên cạnh đó, cũng có tình trạng các Trung tâm nhận tiền hỗ trợ nhân đạo của các tổ chức quốc tế, Tổ chức nào hỗ trợ nhiều tiền thì họ cho nhiều trẻ em làm con nuôi, làm cho mục tiêu nhân đạo chung của việc này, ở mức độ nhất định, không đạt được.

PV: Tới tháng 9 này thì Hiệp định song phương giữa Việt Nam và Hoa Kỳ trong lĩnh vực nuôi con nuôi quốc tế sẽ hết hiệu lực, trong khi Hoa Kỳ vẫn muốn nhận trẻ em Việt Nam làm con nuôi, hướng giải quyết của Việt Nam như thế nào, thưa Thứ trưởng?

*. Hiệp định giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đã được ký trong 3 năm, đến ngày 1/9 năm nay sẽ hết hiệu lực. Năm 2007, Hoa Kỳ đã phê chuẩn và là thành viên của Công ước Lahay nên họ cũng muốn Việt Nam tham gia Công ước này vì nhu cầu cho – nhận con nuôi quốc tế giữa Việt Nam và Hoa Kỳ là nhu cầu chính đáng của cả hai bên. Sắp tới, chúng tôi sẽ thành lập một nhóm nghiên cứu những yêu cầu của phía Hoa Kỳ. Trên cơ sở đó, hai bên sẽ ngồi lại đàm phán với nhau, mở ra những quy định mới, giải quyết khúc mắc lâu nay và có thể tạm thời có một thỏa thuận trong khi Việt Nam chưa tham gia Công ước Lahay.

PV: Xin cảm ơn Thứ trưởng!

Hồng Thúy