Làm rõ phạm vi chịu trách nhiệm hình sự của pháp nhân trong luật Hình sự 2017

Câu hỏi được gửi từ khách hàng: Làm rõ phạm vi chịu trách nhiệm hình sự của pháp nhân trong luật Hình sự 2017?

Pháp nhân theo cách hiểu của Luật Hình sự 2017 có nhiều thay đổi, luật này giờ có quy định pháp nhân sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự trong một số phạm vi tội danh nhất định, luật sư có thể làm rõ cho tôi được không?

---

Luật sư Tư vấn Làm rõ phạm vi chịu trách nhiệm hình sự của pháp nhân trong luật Hình sự 2017 – Gọi 1900.0191

1./Thời điểm xảy ra tình huống pháp lý

Ngày 31 tháng 01 năm 2018

2./Cơ sở văn bản Pháp Luật áp dụng

• Bộ luật Dân sự 2015;
• Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017l;
• Luật Đất đai 2013.

3./Luật sư trả lời

       Trước hết, Căn cứ Điều 74, 83 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về pháp nhân, theo đó:

 Một tổ chức được công nhận là pháp nhân khi có đủ các điều kiện sau đây:

– Được thành lập theo quy định của Bộ luật này, luật khác có liên quan;

– Có cơ cấu tổ chức theo quy định cụ thể: Pháp nhân phải có cơ quan điều hành. Tổ chức, nhiệm vụ và quyền hạn của cơ quan điều hành của pháp nhân được quy định trong điều lệ của pháp nhân hoặc trong quyết định thành lập pháp nhân;

– Có tài sản độc lập với cá nhân, pháp nhân khác và tự chịu trách nhiệm bằng tài sản của mình;

– Nhân danh mình tham gia quan hệ pháp luật một cách độc lập.

Về trách nhiệm hình sự của pháp nhân, căn cứ Điều 2, Điều 76 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 quy định về cơ sở của trách nhiệm hình sự và phạm vi chịu trách nhiệm hình sự của pháp nhân, theo đó:

Chỉ pháp nhân thương mại nào phạm một tội đã được quy định tại Điều 76 của Bộ luật hình sự mới phải chịu trách nhiệm hình sự. Điều 76 quy định như sau:

“Điều 76. Phạm vi chịu trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại

Pháp nhân thương mại phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm quy định tại một trong các điều 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196, 200, 203, 209, 210, 211, 213, 216, 217, 225, 226, 227, 232, 234, 235, 237, 238, 239, 242, 243, 244, 245, 246, 300 và 324 của Bộ luật này.”

Cụ thể. pháp nhân thương mại phải chịu trách nhiệm hình sự về các tội phạm như sau:

1. Tội phạm kinh tế:

Điều 188 (tội buôn lậu); Điều 189 (tội vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới); Điều 190 (tội sản xuất, buôn bán hàng cấm); Điều 191 (tội tàng trữ, vận chuyển hàng cấm); Điều 192 (tội sản xuất, buôn bán hàng giả); Điều 193 (tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm); Điều 194 (tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh); Điều 195 (tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thức ăn dùng để chăn nuôi, phân bón, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, giống cây trồng, vật nuôi); Điều 196 (tội đầu cơ); Điều 200 (tội trốn thuế); Điều 203 (tội in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước); Điều 209 (tội cố ý công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán); Điều 210 (tội sử dụng thông tin nội bộ để mua bán chứng khoán); Điều 211 (tội thao túng thị trường chứng khoán); Điều 213 (tội gian lận trong kinh doanh bảo hiểm); Điều 216 (tội trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động); Điều 217 (tội vi phạm quy định về cạnh tranh); Điều 225 (tội xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan); Điều 226 (tội xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp); Điều 227 (tội vi phạm các quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên); Điều 232 (tội vi phạm các quy định về khai thác, bảo vệ rừng và quản lý lâm sản); Điều 234 (tội vi phạm quy định về quản lý, bảo vệ động vật hoang dã);

2. Tội phạm môi trường:

Điều 235 (tội gây ô nhiễm môi trường); Điều 237 (tội vi phạm phòng ngừa, ứng phó, khắc phục sự cố môi trường); Điều 238 (tội vi phạm quy định về bảo vệ an toàn công trình thủy lợi, đê điều và phòng, chống thiên tai; vi phạm quy định về bảo vệ bờ, bãi sông); Điều 239 (tội đưa chất thải vào lãnh thổ Việt Nam); Điều 242 (tội hủy hoại nguồn lợi thủy sản); Điều 243 (tội hủy hoại rừng); Điều 244 (tội vi phạm quy định về quản lý, bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm); Điều 245 (tội vi phạm các quy định về quản lý khu bảo tồn thiên nhiên); Điều 246 (tội nhập khẩu, phát tán các loài ngoại lai xâm hại);

Ngoài hai lĩnh vực trên, BLHS còn bổ sung thêm Điều 300 (tội tài trợ khủng bố); Điều 324 (tội rửa tiền).

Căn cứ Luật Đất đai 2013 quy định về tổ chức kinh tế, theo đó, Tổ chức kinh tế bao gồm doanh nghiệp, hợp tác xã và tổ chức kinh tế khác theo quy định của pháp luật về dân sự, trừ doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Trên cơ sở pháp luật đất đai và pháp luật dân sự nêu trên, pháp nhân thương mại có thể hiểu là tổ chức kinh tế có tư cách pháp nhân thực hiện hoạt động kinh doanh thương mại theo quy định pháp luật. Bên cạnh đó, Căn cứ Điều 75 Bộ luât Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017, Pháp nhân thương mại chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự khi có đủ các điều kiện sau đây:

– Hành vi phạm tội được thực hiện nhân danh pháp nhân thương mại;

– Hành vi phạm tội được thực hiện vì lợi ích của pháp nhân thương mại;

– Hành vi phạm tội được thực hiện có sự chỉ đạo, điều hành hoặc chấp thuận của pháp nhân thương mại;

– Chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự quy định của Bộ luật Hình sự.

Như vậy, chỉ pháp nhân thương mại thực hiện tội phạm theo quy định tại Bộ luật hình sự có đủ điều kiện theo quy định pháp luật hình sự thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định pháp luật.

Với những tư vấn trên đây Công ty Luật LVN mong rằng đã có thể giải đáp được nhu cầu của quý khách, nếu quý khách vẫn còn chưa rõ hoặc có thông tin mới với trường hợp trên, quý khách có thể liên hệ Bộ phận Tư vấn pháp luật Miễn phí số: 1900.0191 để được Luật sư hỗ trợ ngay lập tức.

Tham khảo thêm bài viết: