Takeover bid là gì

Takeover bid là gì

Takeover bid là hình thức mua bán gọi là mua thôn tính, một công ty sẽ ra giá để mua đa số cổ phiếu của công ty khác. Hình thức cơ bản nhất là thâu tóm thân thiện, cả hai công ty đều đồng ý với nhau về giá thầu và công ty đó được bán cho bên mua lại. Tuy nhiên, có thể có những hình thức khác như thâu tóm thù địch, khi công ty mục tiêu không muốn bị mua lại và phản đối lời đề nghị của bên mua. Có thể có những lợi ích và rủi ro khi tham gia vào takeover bid, ví dụ như:

• Lợi ích: Bên mua có thể tận dụng nguồn lực, khách hàng, thị phần và uy tín của bên bán. Bên bán có thể nhận được giá trị cao hơn cho cổ phiếu của mình. Cả hai bên có thể tạo ra sự kết hợp mang lại hiệu quả kinh doanh cao hơn.
• Rủi ro: Bên mua có thể phải trả quá nhiều tiền để mua lại công ty. Bên bán có thể mất quyền kiểm soát và định hướng của công ty. Cả hai bên có thể gặp khó khăn trong việc hòa nhập văn hóa và quản lý của hai công ty.

Những lợi ích và rủi ro của takeover bid

Một số lợi ích và rủi ro của takeover bid là:

Lợi ích:

• Cho công ty mua: Có thể tăng quy mô, năng lực sản xuất và phát triển kinh doanh; có thể tiếp cận thị trường mới, khách hàng mới và nguồn nhân lực mới; có thể tận dụng các tài sản và nguồn lực của công ty mục tiêu; có thể tạo ra hiệu ứng tăng trưởng và giảm chi phí.
• Cho công ty bán: Có thể nhận được giá trị cao hơn cho cổ phần của mình; có thể thoát khỏi những khó khăn về tài chính hoặc quản lý; có thể hưởng lợi từ việc hợp tác với công ty mua; có thể giảm rủi ro về cạnh tranh hoặc biến động thị trường.
• Cho cổ đông: Có thể bán cổ phần với giá cao hơn giá trị thị trường; có thể nhận được cổ tức cao hơn nếu giữ lại cổ phần; có thể tăng giá trị danh mục đầu tư nếu công ty sau khi sáp nhập hoạt động hiệu quả.

Rủi ro:

• Cho công ty mua: Có thể phải trả giá quá cao cho công ty mục tiêu; có thể gặp khó khăn trong việc tích hợp văn hoá và quản lý của hai công ty; có thể bị phản đối từ ban lãnh đạo hoặc cổ đông của công ty mục tiêu; có thể bị kiện tụng hoặc can thiệp từ các cơ quan chức năng.
• Cho công ty bán: Có thể mất quyền kiểm soát và quyết định về hoạt động kinh doanh; có thể bị sa thải hoặc giảm bớt vai trò của ban lãnh đạo và nhân viên; có thể bị mất uy tín và danh tiếng trên thị trường; có thể bị mất khách hàng hoặc đối tác do sự thay đổi chủ sở hữu.
• Cho cổ đông: Có thể bị giảm giá trị cổ phần nếu công ty sau khi sáp nhập không hoạt động hiệu quả; có thể bị loại bỏ hoặc giảm quyền lợi của cổ đông nếu công ty mua chiếm đa số cổ phần; có thể bị thuế cao hơn khi bán cổ phần.

Những yếu tố ảnh hưởng đến giá trị của takeover bid

Một số yếu tố ảnh hưởng đến giá trị của takeover bid là:

• Khả năng tài chính của công ty mục tiêu: Nếu công ty mục tiêu có khả năng thanh toán lãi và gốc, có lợi nhuận cao, có tiềm năng phát triển và có uy tín trên thị trường, thì giá trị của takeover bid sẽ cao hơn.
• Thời gian đáo hạn của trái phiếu: Nếu công ty mục tiêu có nhiều trái phiếu sắp đáo hạn hoặc có tỷ lệ vay nợ cao, thì giá trị của takeover bid sẽ thấp hơn.
• Dự kiến về lạm phát: Nếu lạm phát có dự kiến tăng, thì giá trị của trái phiếu sẽ giảm do mất giá của tiền tệ. Do đó, giá trị của takeover bid cũng sẽ thấp hơn.
• Biến động của lãi suất thị trường: Nếu lãi suất thị trường tăng, thì giá trị của trái phiếu sẽ giảm do chiết khấu cao hơn. Do đó, giá trị của takeover bid cũng sẽ thấp hơn.
• Thay đổi tỷ giá hối đoái: Nếu công ty mục tiêu có nhiều hoạt động kinh doanh bằng ngoại tệ hoặc có nhiều khoản nợ bằng ngoại tệ, thì giá trị của takeover bid sẽ bị ảnh hưởng bởi biến động của tỷ giá hối đoái.
• Môi trường kinh tế: Nếu môi trường kinh tế có những biến động bất lợi như suy thoái, khủng hoảng, chiến tranh, thiên tai,… thì giá trị của takeover bid sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực.
• Môi trường pháp lý và thuế: Nếu môi trường pháp lý và thuế có những quy định nghiêm ngặt hoặc thay đổi thường xuyên về các vấn đề liên quan đến takeover bid như quyền sở hữu, quyền kiểm soát, thuế chuyển nhượng, thuế thu nhập,… thì giá trị của takeover bid sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực.
• Môi trường nghề nghiệp: Nếu môi trường nghề nghiệp có những yếu tố thuận lợi như nguồn nhân lực chất lượng cao, chi phí lao động thấp, khí chất lao động tích cực,… thì giá trị của takeover bid sẽ bị ảnh hưởng tích cực.
• Môi trường kinh doanh: Nếu môi trường kinh doanh có những yếu tố thuận lợi như cạnh tranh ít, thị phần lớn, khách hàng trung thành, sản phẩm và dịch vụ độc đáo,…

Ví dụ về takeover bid

Một số ví dụ về takeover bid là:

• Năm 2019, công ty Việt Nam Masan Group đã đưa ra lời đề nghị mua lại 51% cổ phần của công ty VinCommerce, một công ty con của Vingroup, với giá trị khoảng 1 tỷ USD. Đây là một ví dụ về thâu tóm thân thiện, khi cả hai bên đều đồng ý với thương vụ và có lợi ích chung.
• Năm 2020, công ty Mỹ Xerox đã đưa ra lời đề nghị mua lại công ty HP với giá trị khoảng 33 tỷ USD. Đây là một ví dụ về thâu tóm thù địch, khi ban quản lý của HP đã từ chối lời đề nghị của Xerox và cho rằng giá trị này quá thấp so với giá trị thực của HP.
• Năm 2021, công ty Anh Morrisons đã nhận được nhiều lời đề nghị mua lại từ các nhà đầu tư khác nhau, trong đó có công ty Mỹ Clayton Dubilier & Rice (CD&R) và công ty Canada Fortress Investment Group. Đây là một ví dụ về cuộc đấu giá cạnh tranh, khi các bên mua phải cạnh tranh với nhau để đưa ra giá trị cao nhất cho cổ phần của Morrisons.