Trái phiếu là gì

Trái phiếu là gì

Trái phiếu là một loại chứng khoán chứng nhận nghĩa vụ nợ của người phát hành phải trả cho người sở hữu trái phiếu đối với một khoản tiền cụ thể (mệnh giá của trái phiếu), trong một thời gian xác định và với một khoản lợi tức quy định. Người phát hành có thể là doanh nghiệp, chính phủ trung ương hoặc địa phương. Người sở hữu trái phiếu là người cho nhà phát hành vay và không chịu trách nhiệm về kết quả sử dụng vốn vay của người vay. Trái phiếu có tính ổn định và chứa đựng ít rủi ro hơn cổ phiếu.

Lợi ích của việc đầu tư trái phiếu

Lợi ích của việc đầu tư trái phiếu là bạn có thể nhận được các khoản thu nhập cố định từ lãi suất trái phiếu, mức độ an toàn cao hơn cổ phiếu, ưu tiên thanh toán nợ trước các cổ đông khi công ty phá sản, và có tính thanh khoản cao. Tùy theo loại trái phiếu, bạn còn có thể hưởng thêm các lợi ích khác như miễn thuế, chuyển đổi sang cổ phiếu, bảo đảm bởi tài sản, v.v.

Rủi ro của việc đầu tư trái phiếu

Rủi ro của việc đầu tư trái phiếu là bạn có thể mất một phần hoặc toàn bộ số tiền đầu tư do các nguyên nhân sau:

• Rủi ro tín dụng: Đây là rủi ro khi nhà phát hành trái phiếu không có khả năng trả lãi suất định kỳ hoặc thanh toán khoản gốc đúng hạn. Rủi ro này phụ thuộc vào năng lực tài chính và uy tín của nhà phát hành. Bạn cần tìm hiểu kỹ về tình hình kinh doanh, báo cáo tài chính, xếp hạng tín nhiệm và các điều kiện, điều khoản của trái phiếu trước khi đầu tư.
• Rủi ro thanh khoản: Đây là rủi ro khi bạn không thể bán được trái phiếu đang nắm giữ với giá mong muốn hoặc phải chấp nhận bán với giá thấp hơn giá trị thực. Rủi ro này phụ thuộc vào cung và cầu của thị trường, tính minh bạch của thông tin và sự can thiệp của nhà nước. Bạn cần chọn những trái phiếu có thanh khoản cao, được giao dịch trên sàn hoặc có cam kết mua lại của nhà phát hành.
• Rủi ro lãi suất: Đây là rủi ro khi giá trị trái phiếu biến động theo chiều ngược với lãi suất thị trường. Khi lãi suất thị trường tăng, giá trị trái phiếu sẽ giảm và ngược lại. Rủi ro này phụ thuộc vào kỳ hạn và lãi suất của trái phiếu. Bạn cần chọn những trái phiếu có kỳ hạn ngắn hơn hoặc lãi suất cao hơn so với mức lãi suất thị trường.
• Các rủi ro khác: Đây là những rủi ro do các yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến giá trị trái phiếu, như lạm phát, biến động tỷ giá, chính sách thuế, quy định pháp luật, v.v. Bạn cần theo dõi thường xuyên các thông tin vĩ mô và chính sách của nhà nước để đánh giá ảnh hưởng của chúng đến trái phiếu.

Cách để giảm thiểu rủi ro khi đầu tư trái phiếu

Cách để giảm thiểu rủi ro khi đầu tư trái phiếu là bạn cần làm những việc sau:

• Tìm hiểu kỹ về nhà phát hành trái phiếu: Bạn cần xem xét các chỉ số tài chính, kết quả kinh doanh, xếp hạng tín nhiệm, báo cáo kiểm toán và các thông tin khác liên quan đến năng lực và uy tín của nhà phát hành. Bạn cũng cần trao đổi với tổ chức phân phối, tư vấn phát hành để có được thông tin đầy đủ và chính xác.
• Tìm hiểu kỹ về trái phiếu: Bạn cần biết rõ các đặc điểm của trái phiếu như lãi suất, kỳ hạn, mệnh giá, tài sản bảo đảm, bảo lãnh thanh toán, cam kết mua lại và các điều kiện, điều khoản khác. Bạn cũng cần so sánh các loại trái phiếu khác nhau để chọn được loại phù hợp với mục tiêu và sở thích của mình.
• Đa dạng hóa danh mục đầu tư: Bạn cần phân bổ vốn đầu tư vào nhiều loại tài sản khác nhau như cổ phiếu, tiền mặt và các khoản đầu tư khác. Bạn cũng cần đa dạng hóa các loại trái phiếu mà mình đang nắm giữ theo ngành nghề, khu vực, kỳ hạn và lãi suất. Điều này giúp bạn giảm thiểu rủi ro do biến động của thị trường hoặc sự sụp đổ của một doanh nghiệp cụ thể.
• Theo dõi thường xuyên các thông tin vĩ mô và chính sách: Bạn cần cập nhật liên tục các thông tin về lạm phát, biến động tỷ giá, chính sách thuế, quy định pháp luật và các sự kiện khác ảnh hưởng đến giá trị trái phiếu. Bạn cũng cần theo dõi tình hình hoạt động của nhà phát hành trái phiếu để phát hiện sớm các dấu hiệu bất ổn hoặc vi phạm.

Tính lãi suất trái phiếu

Cách tính lãi suất trái phiếu là bạn cần biết mệnh giá gốc của trái phiếu, lãi suất hàng năm và giá mua gốc của trái phiếu. Có hai loại lãi suất trái phiếu thường được tính là lãi suất coupon và lãi suất hiện hành.

• Lãi suất coupon là lãi suất do tổ chức phát hành trái phiếu trả cho nhà đầu tư dựa trên mệnh giá gốc của trái phiếu. Lãi suất coupon thường được ghi trên trái phiếu và không đổi trong suốt thời gian phát hành. Công thức tính lãi suất coupon là:

$$C = \frac{i}{P} \times 100%$$

Trong đó:

C là lãi suất coupon (%)

i là lãi suất hàng năm (đồng)

P là mệnh giá gốc của trái phiếu (đồng)

Ví dụ: Bạn mua trái phiếu có mệnh giá gốc 1 triệu đồng, trả lãi 2 năm/lần, mỗi lần 25 ngàn đồng. Lãi suất coupon của trái phiếu này là:

$$C = \frac{25.000 \times 2}{1.000.000} \times 100% = 5%$$

• Lãi suất hiện hành là lãi suất do nhà đầu tư nhận được dựa trên giá mua gốc của trái phiếu. Lãi suất hiện hành thường biến động theo giá trị thị trường của trái phiếu. Công thức tính lãi suất hiện hành là:

$$CY = \frac{i}{P_0} \times 100%$$

Trong đó:

CY là lãi suất hiện hành (%)

i là lãi suất hàng năm (đồng)

$P_0$ là giá mua gốc của trái phiếu (đồng)

Ví dụ: Bạn mua trái phiếu có mệnh giá gốc 1 triệu đồng, trả lãi 2 năm/lần, mỗi lần 25 ngàn đồng với giá 950 ngàn đồng. Lãi suất hiện hành của trái phiếu này là:

$$CY = \frac{25.000 \times 2}{950.000} \times 100% = 5,26%$$

Cách mua bán trái phiếu

Cách mua bán trái phiếu là bạn cần có một tài khoản tại các công ty chứng khoán ở Việt Nam. Bạn có thể mua trái phiếu trực tiếp từ công ty phát hành hoặc mua trái phiếu từ các trái chủ khác trên các sàn giao dịch chứng khoán.

Bạn cũng cần nghiên cứu và đánh giá công ty phát hành trái phiếu, so sánh mức lãi suất và rủi ro của các loại trái phiếu khác nhau để chọn được loại phù hợp với mục tiêu và khả năng của mình. Việc mua bán và chuyển nhượng trái phiếu cần được thực hiện đầy đủ giấy tờ, thủ tục để đảm bảo quyền lợi cho cả bên mua và bên bán.

Ví dụ về trái phiếu tại Việt Nam

Ví dụ về trái phiếu tại Việt Nam là bạn có thể mua trái phiếu chính phủ hoặc trái phiếu doanh nghiệp. Trái phiếu chính phủ là trái phiếu do nhà nước phát hành để bù đắp thiếu hụt ngân sách hoặc phục vụ cho các mục đích công. Trái phiếu doanh nghiệp là trái phiếu do các công ty tư nhân phát hành để huy động vốn cho hoạt động kinh doanh hoặc giải quyết các vấn đề tài chính. Một số ví dụ cụ thể về trái phiếu tại Việt Nam là:

• Tín phiếu kho bạc: Loại trái phiếu chính phủ này có kì hạn 13 tuần, 26 tuần hoặc 52 tuần và được phát hành dưới dạng đồng Việt Namh.
• Trái phiếu Chính phủ: Loại trái phiếu chính phủ này có kì hạn từ 1 năm đến 30 năm và được phát hành dưới dạng đồng Việt Nam hoặc ngoại tệ.
• Trái phiếu doanh nghiệp của Vinhomes: Loại trái phiếu doanh nghiệp này có kì hạn 5 năm và được phát hành với mức lãi suất 10%.
• Trái phiếu doanh nghiệp của Masan Group: Loại trái phiếu doanh nghiệp này có kì hạn 3 năm và được phát hành với mức lãi suất 9,5%.